معرفی مشاغل و رشته ها 32 - پرورش طیور ، گیاه پزشکی

مقدمه

مجموعه علوم دامیدر برگیرنده تخصص های متنوعی است که این تخصص ها در سطوح مختلف با توجه به نیاز از دو جنبه موضوعی و کاربردی قابل طرح و بررسی است. از جنبه موضوعی عناوین تخصصی تغذیه دام ، اصلاح نژاد ، فیزیولوژی ، اقتصاد دامپروری ، فرآورده های دامی … از مهمترین تخصص هایی است که در سطوح عالی دامپروری مطرح بوده و از جنبه کاربردی نیز پرورش گاو و گاومیش ، پرورش زنبور عسل از مهمترین عناوین قابل طرح می باشد.

انشعاب عنوان کلی امور دام (دامپروری ) در تخصص های فوق الذکر از هر یک از جنبه های موضوعی و با کاربردی می تواند زمینه های لازم را برای رشد و توسعه بخش مربوطه فراهم آورد و مانع از اتلاف نیروهای آموزش دیده در زمان ورود به کار گردد . با توحه به عملکرد مورد انتظار از کاردان برای ارائه خدمات مشخص در زمینه های مختلف اجرایی ، تخصصی نمودن آموزشها در این مقطع ضمن افزایش کارآیی افراد آموزش دیده در زمینه خاص آموزشی از اتلاف زمان برای احراز شرایط لازم در جهت وظایف محوله جلوگیری خواهد نمود.

در همین ارتباط به لحاظ نوع وظایف تعیین شده برای فارغ التحصیلان این مقطع آموزشی و لزوم توجه بیشتر به جنبه های کاربردی ، تقسیم بندی تخصص های مورد نیاز در مقطع کاردانی را اجتناب ناپذیر ساخته است.

روند بررسی و تهیه برنامه :

برنامه تکنولوژی پرورش طیور به طور مشترک توسط کارشناسان معاونت آموزش و تحقیقات وزارت جهاد سازندگی و کارشناسان آموزش کشاورزی وزارت آموزش و پرورش تهیه و تدوین گردیده است و روند بررسی و تهیه آن به شرح ذیل می باشد. با توجه به تنوع مشاغل مرتبط با صنعت دامپروری و گستردگی روز افزون آن و به لحاظ اختلاف نسبتا زیاد گرایشهای مختلف قابل طرح در آن ، امکان جمع بندی کلیه تخصص ها و تامین نیاز این بخش تحت عنوان مجموعه ای واحد بنام دامپروری وجود ندارد .

لذا به منظور پوشش دادن نیازها ی کلیه زیر بخشهای دامپروری و با استناد به نظرات مسئولین اجرایی امور دام کشور تفکیک عنوان کلی دامپروری در گرایشهای پرورش گاو گاومیش ، پرورش گوسفند و بز ، پرورش طیور ، پرورش زنبور عسل طرح و توسط صاحب نظران این صنعت در بخشهای مختلف آموزشی ، تحقیقاتی و تولید کنندگان، تفکیک عنوان کلی دامپروری در عناوین تخصصی تر مورد تایید قرار گرفت.

در این میان با توجه به مشاغل موجود و قابل طرح ، تکنولوژی پرورش طیور بعنوان یک گرایش تخصصی مطرح گردید تا زمینه لازم را جهت رشد و شکوفایی این بخش از صنعت دامپروری فراهم آورد.

مراحل تدوین برنامه

الف) تعیین مشاغل موجود و نیازمندیهای شغلی
ب) تعیین دانش و مهارتهای مورد نیاز کار و پاره کارهای هر یک از مشاغل براساس دستور العمل کلی تدوین برنامه های آموزشی دو ره های کاردانی و کارشناسی علمی - کاربردی
ج‌) تعیین دروس و محتوای آموزشی براساس دانش و مهارتهای مورد نیاز هر یک از مشاغل
د) تعیین ریز محتوای آموزشی براساس نظام آموزشهای کاردانی در بخش کشاورزی از آموزشهای علمی – کاربردی
ه) رعایت اصول و مصوبات شورای عالی برنامه ریزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی (دستورالعمل کلی تدوین برنام های آموزشی دوره های کاردانی و کارشناسی علمی – کاربردی و نظام آموزشهای کاردانی در بخش کشاورزی و آموزشهای علمی – کاربردی )

تعریف و هدف دوره :

این دوره بعد از دوره های آموزشی بلند مدت کاردانی علمی – کاربردی با هدف تربیت نیروی انسانی متخصص در زمینه پرورش طیور می باشد تا ضمن اشاعه فرهنگ نوین پرورش طیور امکان رشد و توسعه این بخشها از صنعت دامپروری را فراهم آورد.

اهمیت و ضرورت دوره :

واحدهای پرورش طیور در کشور با سرعت روز افزون در حال توسعه می باشند این بخش از صنعت دامپروری نقش قابل توجهی در تامین مواد پروتئینی جامعه دارد و به لحاظ فقدان نیروهای کارآمد اجرایی اغلب این واحدها از بازده اقتصادی کافی برخوردار نمی باشند. لذا تربیت نیروهای کاردان با تخصص پرورش طیور می تواند نقش موثری در ارتقای فعالیتهای این بخش از صنعت دامپروری داشته باشد.

سطوح رشته

درسهای رشته

صنعت و بازارکار

نقش و توانایی فارغ التحصیلان :

الف)ارائه و انتقال اطلاعات و دستورالعملها و روشهای مورد تاکید کارشناسان به افراد تحت پوشش در حوزه عملیاتی مربوطه
ب)بررسی مقدماتی نیازهای محلی و منطقه ای در زمینه پرورش طیور به منظو ر عرضه خدمات متناسب
ج)کاربرد صحیح وسایل ، تجهیزات و نهاده های تولیدی و تشخیص عیوب و رفع آنها با توجه به حیطه تخصصی مربوطه
د)تنظیم و تهیه گزارشات روزانه
ه)نظارت بر اعمال بهداشت کار و محیط زیست
و)سرپرستی و اداره واحدهای پرورشی طیور گوشتی و تخم گذار و انجام امور مربوطه

عناوین مشاغل در نظر گرفته شده جهت طراحی دوره

الف)پرورش دهنده مرغ تخم گذار
ب)پرورش دهنده مرغ گوشتی
ج)پرورش دهنده بوقلمون
د)پرورش دهنده اردک و غاز
ه)متصدی جوجه کشی
و)متصدی سالن پرورش مرغ مادر

عناوین مشاغل فارغ التحصیلان بعد از طی دوره :

الف) سرپرست واحد پرورش مرغ تخم گذار
ب)سرپرست واحد پرورش مرغ گوشتی
ج)سرپرست واحد های پرورشی ماکیان
د)سرپرستی موسسات جوجه کشی
ه) متصدی تهیه خوراک طیور
و)متصدی راه اندازی، تعمیر و سرویس ماشینهای پرورش طیور
ر)سرپرست سالن واحدهای پرورش مرغ مادر

گیاه پزشکی

 مقدمه

رشته گیاه پزشکی از آن رشته های نوپا ، کاربردی جذاب است که علاقمندان خود را جذب کرده است . عنوان گیاه پزشکی در علوم کشاورزی ایران از سال 1342 به جای «دفع آفات و حفاظت گیاهان» مطرح شده است. به طور کلی، در این رشته تشخیص و شناسایی آفات و عوامل بیماری گیاهان زراعی ، باغی، زینتی، جنگلی، مرتعی و فرآورده های گیاهی و همچنین شناخت علایم و چگونگی اثر آفات و عوامل بیماریهای انگلی و غیرانگلی بر گیاهان و آشنایی کامل با اصول و روشهای مبارزه، مورد بحث قرار می گیرد.

1- گیاه پزشکی

1-1) تعریف و هدف

در دوره کارشناسی مهندسی کشاورزی، عنوان گیاه پزشکی به رشته ای اطلاق می شود که در آن علوم و فن آوری در زمینه های شناخت آفات و عوامل بیماری زای گیاهی و اصول و روشهای مبارزه با این عوامل مورد بررسی قرار می گیرد.
هدف از ایجاد این رشته، تربیت کارشناسانی است که علاوه بر داشتن معلومات علمی و فنی کشاورزی عمومی، در زمینه گیاه پزشکی ، علوم مربوط به شناخت آفات و عوامل بیماری زای گیاهی را در حد کارشناسی به صورت نظری و عملی بیاموزند و با فنون و روشهای مختلف حفظ محصولات کشاورزی، همچنین مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی نیز به صورت علمی و کاربردی آشنایی کافی پیدا کنند تا بتوانند به عنوان مدرس در هنرستانهای کشاورزی، کارشناس اجرایی تحقیقات در مراکز پژوهشی کشاورزی و مدیر و مجری امور حفاظت گیاهان در موسسه های دولتی و خصوصی بخش کشاورزی خدمات شایسته ای را ارائه دهند. بر اساس آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی، طول دوره کارشناسی گیاه پزشکی چهار سال است و دانشجویان به طور متوسط این دوره را در همین مدت طی می کنند. حداکثر طول زمان تحصیل مجاز در این دوره 6 سال و هر سال تحصیلی شامل دو نیم سال است. هر نیم سال تحصیلی شامل 17 هفته کامل آموزشی است. نظام آموزشی این دوره به صورت واحدی است و برای هر واحد درس نظری در هر نیمسال 17 ساعت آموزش کلاسی منظور می شود.

1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه

با توجه به اهمیت محوری بخش کشاورزی در امر تغذیه و اقتصاد کشور و از آن جا که رسیدن به خودکفایی و استقلال اقتصادی در این عرصه، تضمین کننده استقلال سیاسی ما نیز خواهد بود. هر گونه تلاش برای افزایش تولیدات کشاورزی، بسیار ارزشمند و حیاتی است. یکی از راههای افزایش محصول، جلوگیری از زیانهای آفات و بیماریهای مختلف گیاهان و فرآورده های گیاهی است که هر سال، ضرر و زیان قابل توجهی را بر کشور تحمیل می کند. با توجه به دانش و فن آوری روز، لازم است روشهای علمی جدید، جایگزین شیوه های سنتی مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی شود، تا با افزایش سطح تولیدات از ورود محصولات کشاورزی خارجی بی نیاز شویم.

سطوح رشته

درسهای رشته

صنعت و بازارکار

تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن برای ادامه تحصیل در رشته گیاه پزشکی- با توجه به ماهیت درسهایی که در این دوره تدریس می گردد- داوطلب باید علاقه مند به علوم زیست شناسی بویژه علوم مربوط به گیاه شناسی و کشاورزی باشد و با توجه به این که اغلب درسها دارای کار عملی در آزمایشگاه و یا در مزرعه است بنابراین داوطلب باید به کار در آزمایشگاه و مزرعه علاقه داشته باشد، همچنین در زمینه درسهایی مثل زیست شناسی و شیمی از دانش و اطلاعات لازم برخوردار باشد؛ بعلاوه توان جسمی برای کار در مزرعه و آزمایشگاه را داشته باشد.

تواناییهای فارغ التحصیلان

فارغ التحصیلان این دوره می توانند به عنوان کارشناس اجرایی یا تحقیقاتی در موسسه های مختلف دولتی و خصوصی بخش کشاورزی ایفای وظیفه کنند، همچنین با توجه به دوره های کارشناسی ارشد حشره شناسی و بیماریهای گیاهی و همچنین دوره دکترای گیاه پزشکی، می توانند در صورت داشتن شرایط لازم تا کسب آخرین مدارج تحصیلی در داخل کشور ادامه تحصیل دهند تا بتوانند مسوولیتهای بالاتر و مهمتر علمی، پژوهشی و اجرایی را بر عهده گیرند؛ همچنین پس از اتمام دوره دکترای تخصصی امکان همکاری در دانشگاهها و سایر مراکز علمی و پژوهشی به عنوان عضو هیأت علمی برایشان فراهم می گردد.

دنیای حرفه و فن 

منبع: دانشنامه رشد